تخمین نرخ بیمه سپرده‌ها (مطالعه مورد بانک‌های پارسیان، اقتصاد نوین و کارآفرین)

بیمه سپرده­ها نوعی تضمین و یا حمایت از سپرده­گذاران مؤسسات اعتباری و بانک‌ها است. هدف اصلی چنین نظامی، ثبات بخشیدن به بازار مالی و فراهم کردن امکان فعالیت بانک‌ها و مؤسسات کوچک در کنار بانک‌های بزرگ است. لازمه رسیدن به این هدف، محاسبه و اعمال نرخ بیمه بر اساس میزان ریسک­پذیری هر بانک است. در این مقاله با استفاده از الگوی مرتون برای قیمت گذاری اختیارات به تخمین نرخ بیمه سپرده­های بانک‌های خصوصی منتخب در ایران پرداخته شده است. برای این منظور، در ابتدا ارزش بانک و واریانس آن که هر دو غیر قابل مشاهده هستند با تصریح یک تابع حداکثر درستنمایی محاسبه شد و سپس با استفاده از این متغیرها، نرخ بیمه سپرده برای هر بانک بر اساس ریسک بانک‌ها محاسبه شد. نتایج حاکی از آن است، ریسک بانکداری در ایران در حال افزایش است. نرخ تخمین زده شده بیمه سپرده­ها در برخی سال‌ها به طور غیر عادی بالا بوده است. این موضوع می‌تواند ناشی از دو موضوع باشد: اول بالا رفتن نسبت   یعنی نسبت بدهی به سهام و دوم بالا رفتن واریانس ارزش دارایی­های بانک یعنی . نکته دیگر متفاوت بودن نرخ بیمه سپرده­های هر بانک است. این موضوع بدین معنی است که ریسک بانک‌ها بایکدیگر متفاوت است؛ لذا با توجه به اختلاف نسبتاً قابل توجه این هزینه­های (قیمت های) بیمه سپرده­ها، نتایج این بررسی حاکی از آن است که نظام قیمت­گذاری بیمه سپرده­ها در ایران می­بایست بر اساس ریسک هر بانک باشد و یک نرخ واحد اتخاذ نشود چرا که هزینه ریسک بانکهای با درجه ریسک­گریزی پایین تر به بانکهای میانه رو و سپرده­گذاران آن‌ها تحمیل می­شود.