نقدی بر کتاب های درسی دوره‌ی ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران از منظر حیطه بین شخصی

نوع مقاله : کرسی ترویجی

نویسنده

استاد گروه تکنولوژی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/ijdli.2016.20086

چکیده

تحقیق حاضر با هدف نقد کتاب های درسی دوره‌ی ابتدائی نظام آموزش و پرورش ایران از منظر حیطه بین شخصی انجام شده است. سوال‌های اساسی تحقیق عبارت بودند از: ۱. رویکردهای رایج در تعیین اهداف تربیتی کتاب های درسی کدامند؟ ۲.آیا کتاب های درسی دوره‌ ی ابتدایی نظام آموزش و پرورش ایران در بعد حیطه‌های آموزشی به‌طور متوازن طراحی شده است؟ برای پاسخگویی به این سوال‌ها،از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی مبتنی بر روش جورج بردی و همچنین روش تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کتاب های درسی رسمی دوره‌ی ابتدائی نظام آموزش و پرورش ایران بود که در قالب کتاب‌های درسی در مدارس تدریس می‌شود. نمونه آماری شامل، پایه دوم ابتدائی و پایه پنجم ابتدائی بود که به‌صورت هدفمند انتخاب و سپس از میان کتاب‌های درسی، سه موضوع درسی شامل: علوم تجربی، ریاضی و هدیه‌های آسمان به‌صورت تصادفی انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در بخش تحلیل محتوا، چک‌لیست تهیه شده بر اساس مدل‌های تحلیل محتوای توصیفی متن نوشتاری، تحلیل محتوای توصیفی تصاویر و تحلیل محتوای توصیفی تمرین‌های درس و محقق ساخته بود. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که حیطه شناختی در کتاب‌های درسی بیشترین درصد فراوانی را داشته و حیطه بین‌شخصی کمترین درصد را به خود اختصاص داده است. و این در حالی است که میزان توازن بین انواع حیطه‌های تربیتی برقرار نبوده و عوامل زمینه ای مرتبط موجود در جامعه نیز در مرحله اجرا باعث مغفول ماندن حیطه بین‌شخصی در برنامه‌های درسی شده است.

کلیدواژه‌ها