ارایه الگوی خانواده درمانی سهم گذاری

نوع مقاله : کرسی ترویجی

نویسنده

گروه مشاوره، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/ijdli.2016.20085

چکیده

این بحث به هدف ارائه یک تعریف متفاوت از خانواده؛ مبتنی بر مبانی و اصول برداشت شده از قرآن کریم و ارائه یک الگوی مشاوره ازدواج و خانواده صورت می­گیرد.به این منظور ابتدا مقدمه ای بر چگونگی تشکیل خانواده، تحولات خانواده در جهان وتاثیر پذیری و تأثیر گذاری این تحولات در زندگی انسان،با توجه به متون مرتبط ارایه شده است. پس از ارایه مقدمه،به تبیین فضای روشی و نظری می­پردازد.به این منظور ابتدا مقایسه­ی کوتاهی بین روشها نموده و سپس نوع و سطح ارایه نظر خود را معرفی می نماید.پس از طرح جایگاه نظری به توضیح جدول فرایندی ارایه الگو توجه نموده و به دنبال آن مواضع هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی ، ارزش شناسی اسلامی از افق محقق مطرح می شود. سپس مبانی و اصول مستخرج ازآیات از افق دید محقق مطرح می شود. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش استقرایی- قیاسی است. سطح تحلیل در این جستار هم تهیه یک گزارش توصیفی از آیات درباره ازدواج و خانواده بود و هم گسترش یک نظریه درباره ازدواج و خانواده. جامعه پژوهش، قرآن کریم و نمونه آیات مرتبط با زوجیت و خانواده بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند ابتدا واژه زوج و واژگان مرتبط و بیت و واژگان مرتبط مورد بررسی قرار گرفت و تمام آیات و تفاسیر مرتبط از طریق نرم افزار تبیان استخراج شد . سپس سئوال ها و آیات با کدگذاری اولیه به افرادی با مطالعه عمیق قرآنی فرستاده شد و با تکمیل مباحث با نظرات ایشان به تعیین مبانی و اصول پرداخته شد. یافته های پژوهش عبارتند از: مبنای اول مخلوقیت سهم گذار و اصول مرتبط: حکیمانه بودن نیاز ذاتی به همسری، خالق محور معنابخشی، مسئول در مقابل اهداف کلی آفرینش، عامل در سعادت و شقاوت خود/ مبنای دوم آفرینش احسن و اصول مرتبط: انتخابگری لازمه ی تکوین بشر، ارتباط لازمه ی تکوین بشر، معیارمندی آفرینش./ مبنای سوم پیوستگی و وسعت هستی و اصول مرتبط: حق محور همگرایی ، نظارت و قاعده مندی آفرینش، درک اصل و فرع لایه های وجود از طرف سهم گذار، درک پیوستار زمان از طرف سهم گذار، درک بافت پرورش سهم گذار./ مبنای چهارم هدفمندی آفرینش و اصول مرتبط: مشابهت نگاه سهم گذاران، هماهنگی نگاه سهم گذاران بر محور حق، نیت مداری و در نهایت مبنای پنجم زوجیت و اصول مرتبط: آرامش، مودت ، رعایت نقشهای زوجی، دوستی بر مبنای حق، هماهنگ با قواعد کلی، زوجیت به اذن الله.
 پس از طرح اصول و مبانی، تعاریف متعددی از خانواده مورد بحث قرار گرفته و سپس تعریف خانواده از نظر محقق مطرح  و مولفه‏های ‏آن در ارتباط اصول و مبانی الگوی سهم گذاری مورد بحث قرار گرفته و در نهایت برنامه عملی آموزشی و مشاوره­ای زوج و خانواده مبتنی بر این اصول و تعاریف ارائه شد. برنامه مورد نظر در بخش محتوا مولفه­های زندگی سعادتمند زوجی با توجه به ویژگیهایی که قرآن کریم در سوره فرقان و انبیا مطرح فرموده در بخش فرایند مسیر سلوک انسانی از نظر قرآن کریم و در بخش فنون نیز از فنون ارتباطی، استدلالی،استعلایی و قانع سازی هیجانی هستی شناسانه قرآن کریم بهره گرفته است.  

کلیدواژه‌ها