جایگاه اسلام در نظام سازی حقوقی در کشورهای مصر و عراق

حاکمیت شرع  به معنای حاکمیت قوانین آسمانی تشریع شده توسط  شارع مقدس برای تنظیم زندگی دنیوی مردم می باشد.مفهوم حاکمیت شرع ، در گذر زمان و مکان دستخوش تعاریف و برداشت های مضیق و موسع  فراوانی قرار گرفته است و در زیست بوم های مختلف که جمعیت مسلمان در آن ساکن است، به اشکال و روش های متنوعی به منصه ظهور رسیده است. در همین راستا، در این مجال به بررسی جایگاه اسلام درعرصه نظام سازی حقوقی و سیاسی در دو کشور مصر و عراق می پردازیم،  نظام حقوقی مصر بسیار متأثر از قواعد اسلامی بوده و در عین حال از حقوق فرانسه نیز الهام گرفته است. تعامل قدرت با مذهب در مصر علی‌رغم اینکه موضوع نوسانات شدید در عرصه سیاسی- اجتماعی این کشور بوده است، اما تغییرات چندانی را در ساختار سیاسی حقوقی آن موجب نشده است. قانون اساسی مصر، اسلام را منبع اصلی قانون‌گذاری معرفی می‌کند و با پیش‌بینی دادگاه قانون اساسی، کنترل و نظارت بر تصویب قوانین را مطمح‌نظر قرار می‌دهد، با این وجود فارغ از میزان عملی شدن این فراز مهم از قانون اساسی، شاید بتوان گفت که مبنا قرار گرفتن شریعت اسلامی در مرحله تقنین ، اجرا و قضا تابعی از میزان نفوذ و یا فشار گروه‌های اجتماعی مرجعی است که دارای صبغه دینی بوده و دغدغه‌های سیاسی اجتماعی دارند.                           
کشور عراق نیز  در زمره مهم ترین همسایه های کشور ماست  که طولانی ترین مرزهای خشکی را نیز با ایران داراست و به تبع آن، همواره اشتراکات، مناسبات و روابط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، و به خصوص فرهنگی و مذهبی چشمگیری با هم داشته و دارند. در همین راستا مطالعه جایگاه شریعت در نظام حقوقی و سیاسی  این کشور با عنایت به ظرفیت های موجود در اندیشه سیاسی شیعه از حیث جایگاه مرجعیت در عرصه ورود به حاکمیت ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.