بانکداری مرکزی توسعه‌ای: در باب چیستی و چگونگی سبزکردن سیاست پولی

اگر بپذیریم که از یک سو تغییرات آب و هوایی و مخاطره‌های زیست‌محیطی در عملکرد نظام اعتباری و ثبات مالی نقشی بسزایی ایفا می‌کند و از سوی دیگر، پیشبرد برنامه‌های توسعه پایدار مستلزم تأمین اعتبارِ پروژه‌ها و شرکت‌های دوستدار محیط‌زیست و تحدید اعتبار برای فعالیت‌های آلاینده است، آنگاه این پرسش قابل‌طرح خواهد بود که نقش بانک مرکزی و سیاست‌گذار پولی در توسعه پایدار چیست؟ در نگاه متعارف اقتصادی، سیاست پولی خنثی است و بانک مرکزی نقشی فراتر از دستیابی به اهداف تورمی ندارد. در این مقاله استدلال خواهد شد که اولاً مخاطره‌های ناشی از محیط‌زیست پایدار متضمن هزینه‌هایی قابل‌توجه برای نظام اعتباری است که می‌تواند بازگشت منابع بانک‌ها و ثبات اقتصاد کلان را دستخوش تغییرات اساسی قرار دهد و بانک مرکزی چه بخواهد، چه نخواهد باید نسبت به این مخاطره‌ها (ریسک‌ها) واکنش نشان دهد؛ ثانیاً بانک مرکزی با ابزارهای متعددی (نظیر سیاست‌های احتیاطی خرد، سیاست‌های احتیاطی کلان، سیاست‌های هدایت اعتبار و نظایر آن) که در اختیار دارد می‌تواند به‌جای ایفا کردن نقشی انفعالی، نقشی فعال در توسعه پایدار ایفا کند و مخاطره‌های ناشی از محیط‌زیست را در سیاست‌های اعتباری لحاظ کند و منابع اعتباری را به سمت پروژه‌هایی سوق دهد که دوست دار محیط‌زیست هستند و اعطای اعتبار به فعالیت‌های آلاینده را برای مؤسسات اعتباری غیراقتصادی کند. ثالثاً در چندین کشور بانک‌های مرکزی شروع به اقداماتی در راستای سبز کردن سیاست پولی کرده‌اند که تجارب آن‌ها ارائه خواهد شد.