کاربست نظریه یوری لوتمان در تحلیل فرهنگ غالب بر کشورهای عربی

نوع مقاله : کرسی ترویجی

نویسنده

گروه ادبیات عرب، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/ijdli.2021.20011

چکیده

ارتباط بین زبان و فرهنگ بر هیچ‌کس پوشیده نیست. درواقع از طریق تحلیل زبان و استخراج فکت‌ها و نشانه‌های موجود در آثار یک نویسنده می‌توان فرهنگ جامعه آن نویسنده را شناخت. در میان نظریات نشانه‌شناسی جدید، نظریه یوری لوتمان از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. او فرهنگ را کل رفتارهای معنادار انسان می‌داند و معتقد است فرهنگ در تقابل با طبیعت معنا پیدا می‌کند. ازاین‌رو با تحلیل این نظریه و مؤلفه‌های آن می‌توان فرهنگ جامعه یک نویسنده را شناخت. این مقاله سعی دارد به روش توصیفی- تحلیلی چندین رمان معاصر را موردبررسی قرار دهد و مؤلفه‌های فرهنگ جامعه عرب را از طریق زبان و با تکیه بر نظریه یوری لوتمان استخراج و تحلیل نماید. نتایج این بررسی نشان داد که آنچه بر برخی از جوامع عربی حاکم است، فضای سنتی با افکار بسته و قدیمی است که در قالب طبیعت معرفی می‌شود و فرهنگ را به‌عنوان یک رفتار معنادار و دارای قانون و معنا برنمی‌تابد.

کلیدواژه‌ها