نقش تحول تکنولوژی بر رشد تولید بخش کشاورزی

نوع مقاله : کرسی ترویجی

نویسنده

گروه اقتصاد انرژی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/ijdli.2023.19935

چکیده

افزایش قیمت نهاده‌های کشاورزی به‌ویژه در سال‌های اخیر، تولید محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده است. با بروز این وضعیت استفاده عوامل تولید بیشتر برای افزایش تولید محصولات کشاورزی، بدون توجیه اقتصادی و محیط‌زیستی است. در این میان بهره‌گیری از آخرین فنون توسعه‌یافته و فن‌های نوین برای اعمال مدیریت پایدار در تولیدات کشاورزی، اهمیت خاصی دارد؛ بنابراین اجرای کشاورزی حفاظتی و استفاده از فناوری‌های زیستی نه‌تنها در داخل مزرعه منجر بلکه در خارج از آن نیز دارای منافع اقتصادی و محیط‌زیستی متعددی است. فنّاوری تولید محصولات کشاورزی نحوة ترکیب نهاده‌ها را برای تولید آن محصول مشخص می‌کند؛ همچنین تغییر فنّاوری تولید محصولات کشاورزی، تغییر در پروسة تولید آن است. این تغییرات می‌توانند منجر به تولید یک سطح ثابت از محصول با استفاده از مقدار نهادة کمتر یا تولید سطح بالاتری از محصول با همان مقدار نهاده‌های قبلی شود؛ بنابراین تغییر فنّاوری یکی از منابع رشد تولید در طرف عرضه اقتصاد کشاورزی محسوب می‌شود. از طرف دیگر، تغییر فنّاوری موجب تغییر مقدار یا نسبت نهاده‌های موردنیاز برای تولید یک مقدار مشخص محصول می‌شود. درنتیجه منجر به افزایش تقاضا برای برخی از نهاده‌های تولید و کاهش برای برخی دیگر می‌شود. با توجه به اینکه قسمتی از تولید هر بخش به‌عنوان نهاده واسطه‌ای در تولید سایر بخش‌ها استفاده می‌شود، تغییر در تقاضای بخش‌های اقتصادی از تولیدات یک بخش به دلیل تغییر فنّاوری می‌تواند موجب تغییر در تولید بخش مذکور شود. به‌این‌ترتیب تغییر فنّاوری که به‌صورت تغییر در تقاضای بخش کشاورزی از یک بخش دیگر نمود پیدا می‌کند، منجر به رشد ستانده در طرف تقاضای اقتصاد می‌شود. این تغییر به همراه تغییر در تقاضای نهایی شامل تقاضای خانوارها، سرمایة تقاضای دولت، تقاضای سرمایه‌گذاری و تقاضای صادراتی، منابع عمدة رشد ستانده در طرف تقاضا در کل اقتصاد و در هر یک از بخش‌های اقتصادی را تشکیل می‌دهند.

کلیدواژه‌ها