علوم شناختی، قدرت عملکردی مغز و عصب‌شناسی زبان: ارتباط الگوی خواب و عملکرد تحصیلی

به نظر می‌رسد در حیطة پژوهش‌های عصب‌شناسی ‌آموزشی زبان (زیرشاخة زبان‌شناسی ‌کاربردی است) و عوامل تأثیرگذار علوم شناختی در سبک زندگی ازجمله الگوی خواب و ارتباط آن با عملکرد مغز و موفقیت تحصیلی در چهارچوب تئوری یادگیری مغزمحور به انجام پژوهش‌های بیشتری نیاز است. عامل خواب کافی و در زمان مناسب (که از آن در جایگاه الگوی خواب یاد می‌شود) معمولاً با غفلت فراگیران، مدرسان و خانواده‌ها روبرو بوده است. پژوهش حاضر که بخشی از یک تحقیق گسترده‌تر در حیطة عوامل تأثیرگذار در عملکرد مغز است و قسمتی از مطالعة اصلی آن نیز به زبان انگلیسی به چاپ رسیده است، تلاش می‌کند تا نقش الگوی خواب را به‌عنوان یکی از عوامل تقریباً فراموش‌شده در فرایند یادگیری (که تأیید پزشکی مدرن و طب مکمل/سنتی را نیز دارد) را در یکی از پیچیده‌ترین پدیده‌های یادگیری یعنی زبان‌آموزی، بررسی کند. در پژوهش حاضر، با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، مجموع 232 از فراگیران زبان انگلیسی (201 دختر و 31 پسر) برای دو ترم تحصیلی از طریق روش ترکیبی (در ابتدا پژوهش کمی-پرسشنامه نظرسنجی و کیفی شامل تعدادی سؤال بازپاسخ) بررسی شدند. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که میانگین زمان خواب، برای شرکت‌کنندگان دختر 5.7 ساعت و 4.9 برای پسران بود. همبستگی بر اساس فرمول ‌پیرسون برای کل افراد در دو ترم تحصیلی دانشجویان مقطع‌کارشناسی و فراگیران مؤسسة زبان انگلیسی (با ضریب معناداری 01/0) بین الگوی‌خواب و عملکردتحصیلی آن‌ها مشاهده شد درحالی‌که این همبستگی برای ترم اول منفی و ترم دوم مثبت بود. زمانی که همین بررسی با لحاظ‌کردن معیارهای سن، دانشگاه و وضعیت ‌سکونت انجام شد، نتایج مشابهی مشاهده‌ شد. این پژوهش دارای نتایج‌کاربردی برای دست‌اندرکاران برنامه‌ریزی‌آموزشی است تا تأثیر متغیرهای عصب‌شناختی-آموزشی زبان را که الگوی خواب و تغذیه آموزشی جزو مهم‌ترین آن‌ها هستند را به‌عنوان عوامل مرتبط با یادگیری مغزمحور زبان و علوم شناختی به طور جدی‌تری مدتوجه قرار دهند.