مفهوم‌سازی و معادل‌یابی در فرایند توسعة دانش در علوم سیاسی: نگاهی به «واژه‌نامه استنادی علوم سیاسی و روابط بین‌الملل»

نوع مقاله : کرسی ترویجی

نویسنده

گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی

10.22054/ijdli.2023.19928

چکیده

دانش همگام با مفهوم‌سازی به پیش می‌رود. پیشرفت در فرایندِشناختِ واقعیت بیرونی سبب شکل‌گیری مفاهیم جدید در ذهن پژوهشگران می‌شود. در پدیده‌های انسانی و اجتماعی فاقد مابه‌ازای بیرونی ، مفاهیم جدید با تحول سازه‌های اجتماعی پدیدار می‌شوند. در این فرایند، پردازش اصطلاحات و واژگانی که یک مفهوم را به صورت جامع و مانع بازتاب داده و ارتباط مناسبی میان آن‌ها و سایر مفاهیم برقرار کنند ضروری است. از سوی دیگر، وقتی مفاهیم به زبان‌های دیگر وارد می‌شوند، معادل‌سازی در زبان مقصد اهمیتی ویژه می‌یابد تا سبب آشفتگی معنایی و سردرگمی مخاطب نشود. معادل‌سازی معمولا فرایندی تدریجی است و کاربران یک زبان به انتخاب یا جعل واژگان مختلف می‌پردازند تا آن که نهایتاً یک معادل رواج بیشتری می‌یابد. مشارکت خودآگاهانه جامعه علمی و کاربران در گزینش معادل‌ها، این فرایند را هوشمندانه و دقیق می‌سازد. نگارش واژه‌نامه‌های دوزبانه موسوم به «استنادی» گامی مهم در این زمینه به شمار می‌آید. واژه‌نامه‌های استنادی در برابر هر واژه بیگانه معادل‌هایی را می‌آورند که پیش‌تر مترجمان یا مؤلفانی که خود مستقیماً درگیر معادل‌یابی بوده‌اند یافته یا خلق کرده‌اند، و بدین ترتیب ، امکان گزینش بهتر و مناسب‌تر را برای کاربران و به خصوص نگارندگان جدید پدید می‌آورند. این گام در فرایند جعل نهایی یک معادل از اهمیت بسیاری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار